خبرگزاری حوزه | آیت الله رضا استادی در کتاب یادنامه مرحوم آیت‌الله العظمی شیخ محمد علی اراکی(ره) از قول ایشان نقل می کند:

در کتاب "غیبت ابن عقده" حدیث عجیبی از امام صادق علیه السلام وجود دارد که از جهاتی قابل انطباق با شیخ شهید آیت‌الله فضل الله نوری(ره) است.

جالب است که نسخه ای از این روایت به خط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، در آلبوم آقا ضیاء الدین نوری(یکی از فرزندان خلف شیخ) یافت شده که کلیشه آن در کتاب، خانه بر دامنه آتشفشان استاد علی ابوالحسنی منذر نیز (ره) آمده است.

ماجرای زیر که توسط آیت الله العظمی اراکی(ره) نقل شده می تواند اشاره به همین حدیث باشد:

[در زمان درگیری‌های مشروطیت] آقا نجفی اصفهانی معروف به آقا نجفی (از روحانیون حامی مشروطه) برای مرحوم [مرجع شهید علامه] شیخ فضل‌الله نوری کاغذی نوشته... و گفته بود، من برای جان شما بیمناکم و در آیات و روایات که مطالعه نموده‌ام و دقت کرده‌ام، احتمال می‌دهم مصداق آن شیخ مازندرانی که بر دار "شهید"می‌شود، شما باشید.
ایشان [شیخ فضل الله] جواب داده بودند:من هم اینهایی را که شما فرموده‌اید، مطالعه کرده و دیده‌ام.
"امیدوارم که مصداق آن، من باشم!"

مجاهد کبیر و فقیه سترگ مرجع شهید حضرت علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، اندیشمندی ژرف بین و مبارزی ثابت قدم بود. جمع این دو صفت "ژرف بینی" و "ثبات قدم" و نیز بهره گیری از محضر بزرگانی همچون میرزای شیرازی که او را تمام وجود و نفس خود در ایران می دانست و میرزای رشتی( دو وارث بزرگ سیاست و علم شیخ الاعظم انصاری) رضوان الله تعالی علیهم، از او شخصیتی بی‌نظیر ساخته بود که نظیرش را در میان علمای دو قرن اخیر ایران، کمتر می توان یافت.
شیخ شهید، عمری دراز در راه عقیده اش قلم و قدم زده و به‌ویژه در پگاه مشروطه، پیش بینی‌ها کرده(از جمله قتلش را) و هشدارها داده بود. نکته بسیار قابل دقت و تأمل آن است که ایشان هر آن چه پیش بینی کرده یا هشدار داده، درست از آب در آمده است!

۱.در اواخر سال ۱۳۲۶ق سفرای انگلیس و روس با تهدید واخطار، محمدعلی شاه را به تجدید مشروطه و مجلس مورد نظر، اجبار کردند.ظاهر امر، حکایت از آن داشت که شاه قاجار، سخت سرگشته و مضطرب شد.در چنان موقعیتی، وی خطاب به شاه گفت: اگر در برابر سفارتخانه ها، سستی نشان دهد عبرت روزگارخواهد شد. از توپ و تشر سفرای روس و انگلیس نترسد در برابر آنها دست به مقاومت قاطع بزند و عوامل نفوذی آنها را براند. شاه قاجار تذکرات شیخ را نشنیده گرفت و با امیدی که به وعده های تزار روسیه داشت، در مقابله با متجاسرین و حامیان خارجی آنها جدیت نشان نداد و همانگونه که شیخ گفته بود، به اسوه حال گرفتار شد و تبانی انگلیس و روس، او را با رسوایی تمام، خلع و به خارج کشور تبعید کرد! شیخ شهید همچنین پیش بینی کرده بود که اگر شاه، به خواست اجانب، جانب حمایت از اسلام را رها کند، مملکت به صد درجه زیاده اغتشاش می شود، به درجه ای قتل و مقابله شود که هیچ دولتی نتواند جلوگیری کند...
این پیش بینی نیز پس از عزل و اخراج محمد علی شاه و تجدید مشروطه، محقق شد. علی‌محمد دولت آبادی، از سران مشروطه، در خاطرات خود به قتل و غارتهای مشروطه‌چیان اعتراف دارد که برکناری محمد علی میرزا، منشأ چه در گیری ها و قتل عامها و خرابی‌ها و تباهی‌ها شده است.

۲.شیخ همچنین، قتل خود و سید عبدالله بهبهانی (از حامیان مشروطه) را پیش بینی کرده و گفته بود، والله!... مسلم بدان که هم مرا می کشند و هم تورا! بهبهانی در جواب گفته بود، نخیر چنین نیست! شیخ گفت: اکنون باش تا معلوم شما خواهد شد!
شیخ در گفتگو با طباطبایی و بهبهانی در حرم حضرت عبدالعظیم(ع)، اظهار داشته بود: ... می دانم اگر دست شورشیان اشرار به من برسد، از هیچگونه بی آبرویی و افتضاح و هتک شرف مضایقه ندارند!این پیش بینی مع الأسف دو سال بعد به بدترین شکل محقق شد. پیکر شیخ بردارشد، پای آن رقصیدند و کف زدند، پس از پایین آوردن، با اسلحه و... فرو کوفتند و خدو افکنده و ادرار کردند و قصد سوزاندنش را هم داشتند ... گویی مقید بودند، شاهد صدقی بر کلام شیخ به بهبهانی و طباطبایی باشند، که قبلا" این وضع را برایشان پیش بینی کرده بود!
پس از قتل شیخ، همان کسانی که در مشروطه اول و فترت بعد آن، علیه شیخ در کشور فعالیت داشته و حمله شان را روی او متمرکز کرده بودند، دست به ترور و منزوی کردن علمای حامی خود از جمله بهبهانی و طباطبایی کردند! بهبهانی را یک سال پس از شهادت شیخ، در خانه اش به طرز فجیعی ترور کردند!

۳.شیخ شهید در تحصن حرم حضرت عبدالعظیم(ع)، طی مکتوبی خطاب به علمای ایران و عراق، نسبت به پیامدهای سوء مشروطه هشدار داد و پیش بینی کرد که مشروطه چیان غربزده، کشور را به سمت نابودی اسلام و روحانیت، رواج بی بند و باری، شیوع منکرات و مسکرات، کشف حجاب و دوری قرآن از جامعه، سوق خواهند داد!! براستی آیا چنین نشد که شیخ گفته بود؟!

جالب است، بسیاری از علما و روحانیونی که در مکتوب فوق، مورد خطاب شیخ محسوب می شدند، تحقق هشدار های او را در عصر مشروطه و عصر رضاخان دیدند، همچون آخوند خراسانی و آقازاده اش، میرزای نائینی،حاج آقا نورالله اصفهانی،سید محمد طباطبایی و آقا زاده اش،سید عبدالله بهبهانی و آقا زاده اش...
[اما متأسفانه، حرکت جدی هم برای جبران، انجام نگرفت یا بهتر است بگوییم که عزمی برای جبران نبود!]سیر تاریخ مشروطه کاملا" بر صدق تمامی اظهارات و پیشگویی های ایشان، صحه گذاشت. ندامت بعدی مخالفین شیخ و نیز سیر معکوس و متنزل تاریخ مشروطه، گواه دور بینی و آینده نگری شیخ شهید و صحت هشدارهای اوست.

برخی از آثار مرجع شهید علامه نوری، که متأسفانه کمتر اثری از آنها باقی مانده:

رساله منظوم فقهی"الدرر التنظیم یا الدر النظیم"/رساله فقهی"فی قاعده ضمان الید"/رساله فقهی«عدم لزوم الترتیب فی ‌قضاء‌ الصلاه الخمسه»/رساله«حـکم التـجری فی حجیه القطع/رساله«التجزّی فی الاجتهاد»/نافع المسائل(مجموعه فتوا ها)/اجوبه المسائل(رساله عملی فارسی)/رساله حرمت استطراق از طریق جبل به مکه معظمه/بیاض/الصحیفه القائمیه یا الصحیفه المهدویه(ادعیه رسیده از جانب امام زمان عج)/حاشیه بر فرائد الاصول، حاشیه بر المکاسب و کتاب طهارت شیخ مرتضی انصاری/مجموعه اشعار و قصیده ها/رساله دلایل حرمت مشروطه/تذکرةالغافل ارشاد الجاهل/حاشیه بر کتاب شواهد الربوبیه ملاصدرا/لوایح(روزنامه شیخ)/توضیحات بر اقبال سید ابن طاووس/الاغسال(تقریر درس میرزای شیرازی)/طرح ها در موضوع اقتصاد و بانک داری اسلامی/رساله فی المشتق(تقریر درس میرزای شیرازی)/نورالقلم(مجموعه ترجمه ها، تقریظات، تعلیقات، توقیعات، تنفیذ ها، تصدیقات، تأییدات، تعیین ها، اجازات، نامه ها و یادداشتها به زبان فرانسه و دیگر زبان ها/حاشیه بر وسائل الشیعه/فهرست ابواب بحارالانوار/محضر، در موضوع قضاء، دعاوی و مجموعه احکام قضاء/مباحثات ریاضی، هیئت و نجوم با عبدالغفار نجم الدوله/مقابله کلام الله مجید و تفسیر/تصحیحات(تصحیح تعداد زیادی از آثار بزرگان شیعه)/نورالکلام(سخنان قصار) و...

منابع : آثار قلمی و کلامی استاد مرحوم علی ابوالحسنی منذر، علی دوانی، مهدی انصاری، محمد ترکمان، یعقوب توکلی، شیخ آقا بزرگ تهرانی، محدث بزرگ میرزا حسین نوری(نقباء البشر)، شیخ حسین لنکرانی، سایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران،کانال تخصصی شهید رابع

هادی حمیدی